ΚΑΥΣΩΝΕΣ
Η πρόληψη είναι ο μόνος τρόπος να προστατευτούμε από τους καύσωνες οι οποίοι αναμένουμε να αυξήσουν και την ένταση αλλά και τις εμφανίσεις τους.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΙΟΥΛΙΟΣ 2024
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑΣ:
* DISCLAIMER
Σε αυτή τη σελίδα έχουμε συλλέξει γενικές πληροφορίες και προτάσεις που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη φύση των καυσώνων και τις δυνατότητες που έχουμε τόσο στην πρόληψη όσο και στην άμεση αντίδραση μας σε περίπτωση που χρειαστεί.
Παρόλα αυτά, καμία σελίδα, άρθρο και γενικότερα οποιουδήποτε μορφής content δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις οδηγίες που θα μας δώσουν οι αρμόδιες αρχές (Ε.Κ.Α.Β., Ε.Ο.Δ.Υ., Ε.Σ.Υ) ή οι ειδικοί υγείας (γιατροί, νοσηλευτικό προσωπικό κλπ).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι καύσωνας είναι ένα μετεωρολογικό φαινόμενο με πιθανά σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας. Η αύξηση της μέσης πλανητικής θερμοκρασίας και η κλιματική αλλαγή, γνωρίζουμε ότι θα κάνει τους καύσωνες όλο και πιο συχνούς, μεγαλύτερους σε διάρκεια αλλά και πιο έντονους θερμοκρασιακά.
Είναι απαραίτητο να μάθουμε να ζούμε σε αυτές τις νέες συνθήκες, που ήρθαν για να μείνουν, προστατεύοντας τόσο εμάς όσο και τα αγαπημένα μας άτομα από τις επιπτώσεις τους.
Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν βασιστούμε στη γνώση, τη σωστή πρόληψη και τη καλή προετοιμασία.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΑΥΣΩΝΕΣ;
Δεν υπάρχει κοινός διεθνής ορισμός για τον καύσωνα καθώς τα κριτήρια διαφοροποιούνται ανάλογα με τη γεωγραφική θέση και τις κλιματικές συνθήκες μιας περιοχής. Για παράδειγμα, μια θερμοκρασία που θεωρείται καύσωνας στην Ευρώπη μπορεί να είναι φυσιολογική για την Αφρική.
Στη χώρα μας, σύμφωνα με την ελληνική μετεωρολογική πρακτική, λέμε ότι έχουμε «καύσωνα» όταν συντρέχουν τα εξής κριτήρια:
Θερμοκρασιακό εύρος
Η μέγιστη θερμοκρασία πρέπει να φτάνει ή να ξεπερνά τους 39°C, ενώ η ελάχιστη δεν πρέπει να πέφτει κάτω από τους 26°C.
Χρονική διάρκεια
Οι υψηλές θερμοκρασίες πρέπει να διατηρούνται για τουλάχιστον 3 συνεχόμενες ημέρες.
Ένταση των ανέμων
Οι άνεμοι πρέπει να είναι ασθενείς.
Γεωγραφική έκταση
Οι υψηλές θερμοκρασίες πρέπει να καλύπτουν μια ευρεία γεωγραφική περιοχή.
* Ο πιο θανατηφόρος καύσωνας στην Ελλάδα καταγράφηκε τον Ιούλιο του 1987 όπου διήρκεσε περίπου 10 ημέρες και η θερμοκρασία σε πολλές περιοχές της χώρας ξεπέρασε τους 40°C, με αποκορύφωμα τους 44°C στην Αττική, προκαλώντας σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών αλλά και στο περιβάλλον.
ΠΩΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ (ΑΙΤΙΕΣ)
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΚΑΥΣΩΝΕΣ
Αντικυκλώνες
Οι Αντικυκλώνες είναι ένα φαινόμενο κατά το οποίο παρατηρείται αυξημένη βαρομετρική πίεση σε ορισμένα τμήματα της ατμόσφαιρας σε σχέση με τη γύρω περιοχή
Μεταφορά Αέριων Μαζών
Η μεταφορά θερμών αερίων μαζών από περιοχές με υψηλότερη θερμοκρασία (Πχ. Για την Ελλάδα οι νότιοι και νοτιοανατολικοί θερμοί άνεμοι προέρχονται από την Αφρική)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΥΣΩΝΕΣ
Κλιματική Αλλαγή
Η υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω των αερίων του θερμοκηπίου δημιουργεί πιο συχνούς και έντονους καύσωνες.
Αστικές θερμικές νησίδες
Οι πόλεις είναι συνήθως θερμότερες από τις υπαίθριες περιοχές, λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, των κτιρίων και της τεράστιας έκτασης τσιμέντου, τα οποία απορροφούν ή και συγκρατούν τη θερμότητα.
Φυσική Γεωγραφία
Η μορφολογία του εδάφους, όπως λόφοι, βουνά και κοιλάδες, επηρεάζει την κίνηση του αέρα και το πού συγκεντρώνεται η ζέστη. Για παράδειγμα, σε μια κοιλάδα μπορεί να συσσωρευτεί περισσότερη θερμότητα επειδή ο αέρας δεν κυκλοφορεί εύκολα. Αντίθετα, στις πλαγιές των βουνών ο αέρας κινείται πιο ελεύθερα, βοηθώντας να διασκορπιστεί η θερμότητα.
Καταστροφή Δασών
Η απώλεια δασικής κάλυψης είτε από δασικές πυρκαγιές, είτε από τη βιομηχανική αποψίλωση των δασών εντείνουν τους καύσωνες καθώς τα δάση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της τοπικής και παγκόσμιας θερμοκρασίας μέσω της απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), μειώνει την υγρασία στον αέρα, καθιστώντας την ατμόσφαιρα ξηρότερη και ευνοώντας την εμφάνιση καυσώνων. Τέλος με την απώλεια των δασών χάνουμε τη λειτουργία τους ως φυσικά φίλτρα που αποτρέπουν την εξάπλωση της ζέστης.
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ (ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ)
ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Αύξηση εγκαυμάτων και θερμοπληξίας
Ο ήλιος μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα και θερμοπληξία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σπασμούς, απώλεια συνείδησης, ακόμη και θάνατο.
Επιδείνωση αναπνευστικών προβλημάτων
Οι συνθήκες καύσωνα επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του αέρα, επιβαρύνοντας τους ανθρώπους με άσθμα, αλλεργίες ή ακόμη και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα
Η υπερθέρμανση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα, όπως η καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλων καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Ψυχολογικό Stress
Ο καύσωνας μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία, προκαλώντας εκνευρισμό, άγχος καθώς και γενικότερη πτώση της διάθεσης.
Άλλες επιπτώσεις
- Επηρεάζει επίσης: την ποιότητα του ύπνου, την σωματική & νοητική απόδοση, την όραση, ακόμη και την κινητικότητα ή/και παραγωγή σπερματοζωαρίων
- Προκαλεί: ζάλη, ναυτία, κεφαλαλγία, κράμπες στα πόδια, κόπωση, αυξημένη δίψα, ξηρό δέρμα, ζαλάδα, σύγχυση, πυρετό κ.α.
ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Υδάτινοι πόροι
Η υψηλή θερμοκρασία και η αυξημένη εξάτμιση εξαντλούν τα αποθέματα γλυκού νερού από ποτάμια, λίμνες κλπ, θέτοντας σε κίνδυνο την ύδρευση και την άρδευση και όλους τους οργανισμούς που βασίζονται σε αυτούς τους πόρους για την επιβίωση τους.
Υδάτινα Οικοσυστήματα
Η αυξημένη θερμοκρασία επηρεάζει και τα υδάτινα οικοσυστήματα καθώς το θερμότερο νερό συγκρατεί λιγότερο οξυγόνο, οδηγώντας σε καταστροφικές συνθήκες για όλους τους οργανισμούς που ζουν είτε σε γλυκό είτε σε αλμυρό νερό.
Βιοποικιλότητα
Ο καύσωνας μπορεί να βλάψει ορισμένα είδη φυτών και ζώων, διαταράσσοντας την ισορροπία των οικοσυστημάτων, (πχ ξηρασίες, λειψυδρία, μετανάστευση ζώων κ.α.)
Ποιότητα αέρα
Οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τα επίπεδα εδαφικού όζοντος, με αποτέλεσμα την μείωση της ποιότητας του αέρα.
Κλιματική αλλαγή
Οι καύσωνες αυξάνουν τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για λόγους ψύξης, οδηγώντας σε μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό έμμεσα ενισχύει την κλιματική αλλαγή.
Δασικές Πυρκαγιές
Οι καύσωνες δημιουργούν ξηρές και θερμές συνθήκες που αυξάνουν την πιθανότητα και την ένταση των δασικών πυρκαγιών, καταστρέφοντας φυσικές περιοχές και εκπέμποντας μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα πίσω στην ατμόσφαιρα.
ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Απώλεια παραγωγικότητας
Μείωση εργασιακής δραστηριότητας,αύξηση των απουσιών για λόγους υγείας, κόπωση, έλλειψη συγκέντρωσης κ.α.
Επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα
Μείωση της παραγωγής αλλά και του χρόνου ζωής των τροφίμων καθώς και αύξηση στις τιμές τους εξαιτίας της καταστροφής των σοδειών.
Επιπτώσεις στον τουρισμό
Μείωση του τουρισμού εξαιτίας των δυσμενών θερμοκρασιών με αποτέλεσμα την αλλαγή των τουριστικών συνηθειών.
Επιπτώσεις στην ενέργεια
Αύξηση ζήτησης και τιμών, διακοπές ρεύματος, πιθανή πτώση του δικτύου
Επιπτώσεις στην ασφαλιστική κάλυψη
Με την αύξηση των φυσικών καταστροφών αλλά και των επιπτώσεων στην υγεία, οδηγούμαστε σε συνεχή αύξηση του κόστους πολλών ασφαλιστήριων συμβολαίων.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΦΑΚΤΣ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
ήταν το δεύτερο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη, με θερμοκρασίες αυξημένες 1,02–1,12°C πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020.
άνθρωποι στην Ευρώπη το 2022 έχασαν τη ζωή τους λόγω καυσώνων. Περισσότερο από το 50% των θανάτων αφορούσε άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω.
δισεκατομμύρια άνθρωποι (ή 43% του παγκόσμιου πληθυσμού) βίωσαν ακραίες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια καύσωνα το 2023.
Έφτασε τον Ιούλιο του 2023 η θερμοκρασία στην πόλη Jerzu της Σαρδηνίας, η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί έως τώρα στην Ευρώπη.
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΠΗΓΕΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
ΓΕΝΙΚΑ
- ToΒήμα: Πότε υπάρχει καύσωνας
- Bloomberg: Rotten Bananas in a Scorching India Expose Climate's Food Cost
ΠΡΟΛΗΨΗ
Διεθνείς Πηγές:
- World Health Organization:
- Public health advice on preventing health effects of heat
- Heatwaves: How to stay cool
- Heat-health action plans: guidance
- American Red Cross - Extreme Heat Safety
- UNICEF - Heatwave Safety Tips
- Ready.gov - Plan Ahead for Disasters | Heat
Εθνικές Πηγές:
- Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας- Οδηγίες Προστασίας Καύσωνα
- Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας -Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων Εγκ. 34666/2024 (ΦΕΚ /-- 3.6.2024)
- Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) - Οδηγίες για την προφύλαξη από τον καύσωνα
- Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.) - Πρόληψη των επιπτώσεων από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνα
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Διεθνείς Πηγές:
Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
-
- Preventing Heat-Related Illness
- Pets and Extreme Heat
- Extreme Heat and Your Health
- Symptoms of Heat-Related Illnesses
- People at Increased Risk for Heat-Related Illness
- Heat and Older Adults (Aged 65+)
- Heat and Infants and Children
- Heat and Chronic Conditions
- Heat and People without Air Conditioning
- Heat and Outdoor Workers
- Heat and Athletes
- Heat and Pregnancy
World Health Organization - Heat-waves: risks and responses
Εθνικές Πηγές:
ΕΚΑΒ
Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος - Συμβουλές Καύσωνας - Θερμοπληξία
● ΔΙΑΦΟΡΑ ●
Web Εργαλεία
Weather Prediction Center
Meteo.gr
- Χαρτης Επικινδυνότητας Θερμής Επιβάρυνσης
- Ανεμολόγιο
- Ο καιρός τώρα
- Προγνώσεις Ελλάδος ανά 3ωρο
- Πιθανότητα βροχόπτωσης
- Πρόγνωση Δείκτη UV
ΕΜΥ
Websites
- Πυροσβεστική Υπηρεσία:
- ΕΚΑΒ
- Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.)
- ΕΜΥ
- Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ):
- Μη κυβερνητικές – μη κερδοσκοπικές οργανώσεις στήριξης ασθενών και των οικογενειών τους
- Οργανισμοί-Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
- Εφημερίες Νοσοκομείων Αττικής
- Εφημερίες Φαρμακείων
- Εφημερίες Ιατρών
- Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας