ΤΟ TIMELINE ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ο Jethro Tull εφηύρε τη σπαρτική μηχανή το 1701 ως έναν τρόπο να φυτεύει πιο αποτελεσματικά. Πριν από την εφεύρεσή του, η σπορά γινόταν με το χέρι, σκορπίζοντάς τους σπόρους στο έδαφος ή τοποθετώντας τους στο έδαφος μεμονωμένα. Αυτό βελτίωσε την αποδοτικότητα της γεωργίας, αλλά οδήγησε σε πιο εντατικές γεωργικές πρακτικές, συμβάλλοντας στην εξάντληση του εδάφους.

Ο Άγγλος εφευρέτης, Thomas Newcomen δημιούργησε τον ατμοσφαιρικό κινητήρα, τον πρώτο κινητήρα που λειτουργεί με ορυκτό καύσιμο (κάρβουνο).

Έναρξη 1ης Βιομηχανικής Επανάστασης στην Μεγάλη Βρετανία και αρχή της Ανθρωπογενούς Κλιματικής Αλλαγής.

Ο Τζέιμς Βατ έκανε μια κρίσιμη βελτίωση στις ατμομηχανές, αυξάνοντας σημαντικά την ποσότητα του έργου που επιτυγχάνεται ανά μονάδα καυσίμου που καταναλώνεται.

Συνέχιση της εκβιομηχάνισης, ιδίως στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, που οδήγησε σε αυξημένη χρήση ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο.

Ο Leo Baekeland δημιούργησε το Βακελίτη, το πρώτο πλήρως συνθετικό πλαστικό, χωρίς φυσικά συστατικά. Ήταν ανθεκτικό στη θερμότητα και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες εφαρμογές, από την ηλεκτρική μόνωση έως τα κοσμήματα. Αυτή η ανακάλυψη σηματοδότησε την αρχή της «Εποχής του Πλαστικού» που διευκόλυνε την παραγωγή φθηνών και ανθεκτικών προϊόντων για καθημερινή χρήση.

Οι γερμανοί χημικοί Φριτς Χάμπερ και Καρλ Μπος εφευρίσκουν την μέθοδο Χάμπερ-Μπος. Είναι μια βιομηχανική μέθοδος δέσμευσης του αέριου αζώτου και αποτελεί σήμερα την κύρια βιομηχανική διεργασία για την παραγωγή της αμμωνίας, που χρησιμοποιείται σε όλα τα λιπάσματα. Αυτό βοήθησε δραματικά στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας, αλλά οδήγησε επίσης σε υψηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από γεωργικές πηγές.

Στο τέλος της 2ης Βιομηχανικής Επανάστασης ο ηλεκτρισμός, η δημόσια υγεία και η παραγωγή λιπάσματος βλέπουν τεράστια πρόοδο.

Η αμερικανική εταιρεία General Electric αρχίζει να πουλάει τα πρώτα ηλεκτρικά ψυγεία για οικιακή χρήση.

Οι κυβερνήσεις μαθαίνουν να κινητοποιούν και να ελέγχουν τις βιομηχανικές κοινωνίες.

Ο Thomas Midgley Jr., Αμερικανός μηχανολόγος και χημικός μηχανικός, εφευρίσκει τον τετρααιθυλικό μολύβδο. Η ευρεία υιοθέτηση του τετρααιθυλικού μολύβδου ως πρόσθετου στη βενζίνη αρχίζει τη δεκαετία του 1920. Έχει αυξημένη περιεκτικότητα σε οκτάνια που αυξάνει τις επιδόσεις των οχημάτων. Οι επιπτώσεις για το περιβάλλον και την υγεία ήταν ακόμα άγνωστες.

127 χρόνια χρειάστηκε ο παγκόσμιος πληθυσμός για να διπλασιαστεί φτάνοντας τα 2 δισεκατομμύρια.

Η ανάπτυξη του Freon επέκτεινε την αγορά ψυγείων κατά τη δεκαετία του 1930 και παρείχε μια ασφαλέστερη, χαμηλής τοξικότητας εναλλακτική λύση σε σχέση με τα ψυκτικά μέσα που χρησιμοποιούνταν προηγουμένως. Αυτό προσέφερε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στα τρόφιμα και περιόρισε την σπατάλη φαγητού.

Ομοσπονδιακή νομοθεσία που θεσπίστηκε από το Κογκρέσο, στις ΗΠΑ, στις 27 Απριλίου 1935 μετά τις καταστροφικές ξηρασίες των προηγούμενων ετών. Σκοπός του νόμου είναι η αποφυγή της διπλής απειλής, της διάβρωσης του εδάφους και της γεωργικής υπερπαραγωγής.

Ο Φρανκ Γουίτλ, Άγγλος μηχανικός και πιλότος της αεροπορίας, εφηύρε τον πρώτο αεριωθούμενο κινητήρα ή αλλιώς τζετ. Αυτό έφερε επανάσταση στα αεροπορικά ταξίδια, αλλά αύξησε σημαντικά την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις αερομεταφορές.

Ο Βρετανός μηχανικός Guy Stewart Callendar πρότεινε ότι η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας συνδέεται με την αύξηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων. Αυτό έγινε γνωστό ως “φαινόμενο Callendar”, το οποίο έθεσε τις βάσεις για τις μετέπειτα έρευνες σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ο Russell Ohl δημιούργησε ένα νέο σχεδιασμό για τις ηλιακές κυψέλες που έθεσε τις βάσεις για τα ηλιακά πάνελ που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα. Αυτό αποτελεί ένα από τα πρώτα βήματα για την απεξάρτηση μας από τα ορυκτά καύσιμα.

Το πρώτο υπεράκτιο τρυπάνι τοποθετείται σε πετρελαιοπηγή μέσα στον κόλπο του Μεξικού.

Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος τελειώνει αφήνοντας τεράστιες πληγές στις ανθρώπινες κοινωνίες και στο περιβάλλον.

Το Γραφείο Ναυτικών Ερευνών των ΗΠΑ χρηματοδοτεί με γενναιόδωρα ποσά ποικίλα πεδία επιστημών, μερικά από τα οποία συμβαίνει να συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση της κλιματικής αλλαγής.

Το «Our Plundered Planet» είναι ένα βιβλίο που εκδόθηκε από τον Αμερικανό περιβαλλοντολόγο Fairfield Osborn σχετικά με την περιβαλλοντική καταστροφή από την ανθρωπότητα. Με επίκεντρο το φυσικό έδαφος, το βιβλίο είναι μια κριτική της κακής διαχείρισης της Γης από την ανθρωπότητα. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της πρώτης περιβαλλοντικής λογοτεχνίας, στην οποία ο άνθρωπος θεωρείται ως ο καταστροφέας του φυσικού κόσμου.

Στη μεταπολεμική περίοδο, ηπαραγωγή πλαστικών εκτοξεύτηκε, με εταιρείες να παράγουν μαζικά πλαστικά προϊόντα για οικιακή χρήση, όπως σκεύη, έπιπλα και συσκευασίες τροφίμων. Το πλαστικό έγινε σύμβολο της καταναλωτικής κουλτούρας και της ευκολίας, αλλά χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι μακροχρόνιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

O Διεθνής Οργανισμός Μετεωρολογίας παύει την λειτουργία του και μετατρέπεται επίσημα ως Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO).

Η πρώτη πραγματικά υπεράκτια εξέδρα άντλησης πετρελαίου τοποθετείται στα ανοιχτά νερά της Λουιζιάνα και η μαζική άντληση πετρελαίου από τον πυθμένα των ωκεανών ξεκινάει.

Η Bell Labs, μια αμερικανική εταιρεία βιομηχανικής έρευνας και επιστημονικής ανάπτυξης, χρησιμοποιεί για πρώτη φορά το σχέδιο του Russell Ohl για να παράξει τα πρώτα εμπορικά βιώσιμα ηλιακά πάνελ που μπορούν να διατεθούν στο κοινό.

Ο Norman A. Phillips ανέπτυξε ένα μαθηματικό μοντέλο που μπορούσε να απεικονίσει ρεαλιστικά τα μηνιαία και εποχικά πρότυπα στην τροπόσφαιρα, το οποίο έγινε το πρώτο επιτυχημένο μοντέλο γενικής κυκλοφορίας του κλίματος.

Στην κορυφή του Παρατηρητηρίου Mauna Loa της Χαβάης ιδρύεται σταθμός παρακολούθησης των ηλιακών, ατμοσφαιρικών και μετεωρολογικών παραμέτρων στην ελεύθερη ατμόσφαιρα από το Ινστιτούτο ωκεανογραφίας Scripps.

Δημοσίευση του βιβλίου “Silent Spring” της Rachel Carson. Το πρωτοποριακό αυτό βιβλίο ανέδειξε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων και συχνά πιστώνεται ως η αφορμή για την έναρξη του σύγχρονου περιβαλλοντικού κινήματος. Οδήγησε στην αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού και στη λήψη ρυθμιστικών μέτρων για περιβαλλοντικά ζητήματα.

Το Mariner 2, ένα αμερικανικό διαστημικό σκάφος, επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς του Carl Sagan για την ύπαρξη του φαινομένου του θερμοκηπίου στον πλανήτη της Αφροδίτης.

Μια ομάδα της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Προέδρου των ΗΠΑ προειδοποιεί ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτελεί θέμα “πραγματικής ανησυχίας” και εισάγεται ο όρος “υπερθέρμανση του πλανήτη”.

Μια από τις πρώτες μεγάλες πετρελαιοκηλίδες, η καταστροφή του Torrey Canyon στα ανοικτά των ακτών της Κορνουάλης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχυσε περίπου 164 εκατομμύρια λίτρα αργού πετρελαίου στη θάλασσα, προκαλώντας εκτεταμένη περιβαλλοντική ζημία και αναδεικνύοντας τους κινδύνους της μεταφοράς πετρελαίου. Ήταν η χειρότερη πετρελαιοκηλίδα στον κόσμο και οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στο ναυτικό δίκαιο και στην αντιμετώπιση των πετρελαιοκηλίδων.

Αυτή η παγκόσμια δεξαμενή σκέψης επικεντρώθηκε σε διάφορα διεθνή ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και της εξάντλησης των πόρων. Το 1972 δημοσίευσαν το βιβλίο “The Limits to Growth”, το οποίο ήταν ένα από τα πρώτα σημαντικά έργα που συζητούσαν τα πιθανά όρια της οικονομικής ανάπτυξης λόγω περιβαλλοντικών περιορισμών.

Ο παγετωνολόγος John H. Mercer επέδειξε για πρώτη φορά την ευπάθεια της Ανταρκτικής στην παγκόσμια υπερθέρμανση. Η έρευνα του έδειξε την πιθανότητα κατάρρευσης των πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής, γεγονός που θα μπορούσε να ανεβάσει τη στάθμη των θαλασσών, με καταστροφικό αντίκτυπο για τις παράκτιες περιοχές και τις νησιωτικές χώρες.

Στις 20 Ιουλίου 1969, η αποστολή Apollo 11 της NASA προσγείωσε με επιτυχία τους πρώτους ανθρώπους στη Σελήνη. Η προσεδάφιση στη Σελήνη ήταν μια κομβική στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία που ανέδειξε τις δυνατότητες της ανθρώπινης εφευρετικότητας και τεχνολογίας. Παρείχε επίσης μια μοναδική προοπτική της Γης από το διάστημα, η οποία αποτυπώθηκε στη διάσημη φωτογραφία “Earthrise”, η οποία έγινε ένα ισχυρό σύμβολο για την ευθραυστότητα και την ενότητα του πλανήτη μας, εμπνέοντας πολλούς στο περιβαλλοντικό κίνημα.

Στη δεκαετία του 1970, οι επιστήμονες και οι περιβαλλοντολόγοι άρχισαν να αναγνωρίζουν τις σοβαρές συνέπειες της χρήσης πλαστικού, συμπεριλαμβανομένης της ρύπανσης των ωκεανών και της θαλάσσιας ζωής.

Στις 22 Απριλίου 1970 γιορτάστηκε η πρώτη “Ημέρα της Γης”. Ενέπνευσε 20 εκατομμύρια Αμερικανούς – τότε το 10% του συνολικού πληθυσμού των Ηνωμένων Πολιτειών – να βγουν στους δρόμους, τα πάρκα και τα αμφιθέατρα για να διαδηλώσουν ενάντια στις επιπτώσεις της βιομηχανικής ανάπτυξης των τελευταίων 150 ετών, η οποία είχε αφήσει μια συνεχώς αυξανόμενη παρακαταθήκη σοβαρών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία. 

Η θέσπιση του νόμου για τον καθαρό αέρα το 1970 είχε ως αποτέλεσμα μια σημαντική αλλαγή στο ρόλο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η νομοθεσία αυτή επέτρεψε την ανάπτυξη ολοκληρωμένων ομοσπονδιακών και πολιτειακών κανονισμών για τον περιορισμό των εκπομπών αέριων ρύπων τόσο από σταθερές (βιομηχανικές) πηγές όσο και από κινητές πηγές.

Αυτή η έκθεση-ορόσημο, η οποία ανατέθηκε από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), συγκέντρωσε επιστήμονες για να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο κλίμα. Η έκθεση SMIC κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι σημαντικές κλιματικές αλλαγές είναι πιθανό να οφείλονται στις ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδίως στην καύση ορυκτών καυσίμων, η οποία αύξησε τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση του κοινού και η ανησυχία για τον έλεγχο της ρύπανσης των υδάτων οδήγησαν σε σαρωτικές τροποποιήσεις του Ομοσπονδιακού Νόμου Ελέγχου της Ρύπανσης των Υδάτων που είχε ψηφιστεί το 1948. Καθιέρωσε τη βασική δομή για τη διευθέτηση της απόρριψης ρυπογόνων ουσιών στα ύδατα των Ηνωμένων Πολιτειών και έδωσε στην EPA την εξουσία να εφαρμόζει προγράμματα ελέγχου της ρύπανσης, όπως ο καθορισμός προτύπων για τα βιομηχανικά απόβλητα.

Το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου οδήγησε σε παγκόσμια ενεργειακή κρίση, αναδεικνύοντας την εξάρτηση του κόσμου από τα ορυκτά καύσιμα και πυροδοτώντας το ενδιαφέρον για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Το γεγονός αυτό τόνισε επίσης τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.

Μόλις 47 χρόνια χρειάστηκαν για τον παγκόσμιο πληθυσμό να διπλασιαστεί ξανά φτάνοντας πλέον στα 4 δισεκατομμύρια.

Ο ωκεανογράφος και καθηγητής στο τμήμα Γης και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Κολούμπια Wallace Smith Broecker, ανέφερε πρώτη φορά τον όρο στην έρευνά του με τίτλο “Climate Change: Are we on the Brink of a Pronounced Global Warming?”.

Το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό Three Mile Island ήταν το σοβαρότερο στην ιστορία της αμερικανικής πυρηνικής βιομηχανίας. Το ατύχημα αύξησε τους φόβους της κοινής γνώμης σχετικά με την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων και ενίσχυσε την αντίθεση της κοινής γνώμης στην κατασκευή νέων εργοστασίων.

Η πρώτη Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη της Ελβετίας, συγκεντρώνοντας επιστήμονες από όλο τον κόσμο για να συζητήσουν την κλιματική αλλαγή. Σηματοδότησε μία από τις πρώτες σημαντικές συγκεντρώσεις που επικεντρώθηκαν σε παγκόσμια κλιματικά ζητήματα.

O Αμερικανός φυσικός και ερευνητής κλιματολογίας, Τζέιμς Χάνσεν δημοσιεύει μέσω της NASA μια έρευνα για την επίδραση των αερολυμάτων στην παγκόσμια θερμοκρασία. Συγκεκριμένα αναφέρει την επίδραση διαφόρων αερολυμάτων, όπως την ηφαιστειακή σκόνη και την αέρια ρύπανση που προκαλούν παγκόσμια “σκίαση”, αποτρέποντας μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας να φτάσεις στην επιφάνεια της Γης, μειώνοντας έτσι την θερμοκρασία της Γης έως 0,5°C.

Δημοσιευμένο από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση του Περιβάλλοντος (IUCN), το έγγραφο αυτό ήταν από τα πρώτα που συνέδεσαν τη διατήρηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, τονίζοντας τη σημασία της διατήρησης των οικολογικών διεργασιών και των συστημάτων υποστήριξης της ζωής.

H εκλογή του Reagan ως Προέδρου των ΗΠΑ έχει αρνητικό αντίκτυπο για την ενδυνάμωση του περιβαλλοντικού κινήματος. Ο πολιτικός συντηρητισμός συνδέεται με τον σκεπτικισμό απέναντι στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Για πρώτη φορά περιγράφονται σε επιστημονικά άρθρα οι “νησίδες σκουπιδιών” που επιπλέουν στους ωκεανούς μας. Είναι χιλιάδες τόνοι σκουπιδιών που παγιδεύονται από τα θαλάσσια ρεύματα σε συγκεκριμένες θέσεις.

Η IPCC συγκροτήθηκε επίσημα για να αξιολογήσει τις επιστημονικές γνώσεις σχετικά με την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις της και τις πιθανές στρατηγικές αντιμετώπισης. Διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ενημέρωση για τις παγκόσμιες πολιτικές για το κλίμα.

Η πετρελαιοκηλίδα Exxon Valdez ήταν μια μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή που έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο την άνοιξη του 1989 και συνέβη στον κόλπο Prince William της Αλάσκας στις 24 Μαρτίου 1989. Το πλοίο προσέκρουσε σε έναν ύφαλο και προκλήθηκε διαρροή αργού πετρελαίου με αποτέλεσμα 37 χιλιάδες τόνοι αργού πετρελαίου να χυθούν κοντά στις ακτές της Αλάσκας. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοκηλίδα στην ιστορία της Αμερικής. Πάνω από 2000 χιλιόμετρα ακτής μολύνθηκαν, σκοτώνοντας 250 χιλιάδες πτηνά και 3300 θηλαστικά.

Το 1989, η Εθνική Ένωση Κατασκευαστών ίδρυσε τον Παγκόσμιο Συνασπισμό για το Κλίμα (GCC), συγκεντρώνοντας επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, πετρελαϊκές εταιρείες, αυτοκινητοβιομηχανίες και άλλες εταιρείες από διάφορους κλάδους με στόχο να εμποδίσουν τη δράση για την κλιματική αλλαγή. Ο GCC, με 79 μέλη στο απόγειό του, αμφισβήτησε την κλιματική επιστήμη και υποστήριξε ότι η απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα θα έβλαπτε την οικονομία. Μέσω πιέσεων σε πολιτικούς, εκστρατειών δημοσίων σχέσεων και συμμετοχής σε διεθνείς διαπραγματεύσεις, ο συνασπισμός επιδίωξε να καθυστερήσει τις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών CO₂CO2, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα που επηρεάζουν ακόμη και σήμερα τη συζήτηση για το κλίμα.

Στις 14 και 15 Μαρτίου 1991, το Πρόγραμμα Παγκόσμιας Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Χάρβαρντ διοργάνωσε διήμερη εκτελεστική σύνοδο με θέμα “Διαπραγμάτευση μιας παγκόσμιας συμφωνίας για την αλλαγή του κλίματος”. Η σύνοδος αυτή συγκέντρωσε ανώτερους αξιωματούχους από την κυβέρνηση, τη βιομηχανία και την περιβαλλοντική κοινότητα για να συζητήσουν ορισμένα από τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα γύρω από 

αυτές τις διαπραγματεύσεις.

Η έκρηξη του όρους Πινατούμπο στις Φιλιππίνες απελευθέρωσε μεγάλες ποσότητες ηφαιστειακής τέφρας και διοξειδίου του θείου στην ατμόσφαιρα, μειώνοντας προσωρινά τις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Η απελευθέρωση 17 εκατομμύρια τόνων διοξειδίου του θείου στην ατμόσφαιρα, προκάλεσαν παγκόσμια ψύξη κατά 0,5 °C μεταξύ 1991 και 1993. Το γεγονός αυτό παρείχε πολύτιμα δεδομένα σχετικά με τις κλιματικές επιπτώσεις των αερολυμάτων.

Το πρόγραμμα “Greenland Ice Sheet Project 2” ολοκλήρωσε τη γεώτρηση ενός πυρήνα πάγου που αποκάλυψε 110.000 χρόνια κλιματικής ιστορίας. Ο πυρήνας αυτός παρείχε στοιχεία για ταχείες κλιματικές αλλαγές, δείχνοντας θερμοκρασιακές μεταβολές έως και 7°C μέσα σε δεκαετίες κατά τη διάρκεια της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Προσέφερε επίσης δεδομένα για τη σύνθεση της ατμόσφαιρας του παρελθόντος. Τα ευρήματα αυτά κατέδειξαν την ευαισθησία του κλίματος στις αλλαγές και αναδιαμόρφωσαν την κατανόησή μας για τη δυναμική του κλίματος, παρέχοντας κρίσιμο πλαίσιο για την ερμηνεία των σύγχρονων κλιματικών τάσεων.

Η UNFCCC τέθηκε σε ισχύ, δεσμεύοντας τα μέλη της να συλλέγουν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τις εθνικές πολιτικές και τις βέλτιστες πρακτικές. Στόχος της ήταν επίσης να δρομολογήσει εθνικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση των εκπομπών και την προσαρμογή στις αναμενόμενες επιπτώσεις.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο ήταν μια διεθνής συνθήκη που επέκτεινε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) του 1992, η οποία δεσμεύει τα κράτη-μέλη να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, με βάση την επιστημονική συναίνεση ότι υπάρχει υπερθέρμανση του πλανήτη και ότι την προκαλούν οι ανθρωπογενείς εκπομπές CO₂CO2 την προκαλούν.

Το Πρωτόκολλο εγκρίθηκε από την COP 3 της UNFCCC στις 11 Δεκεμβρίου 1997 στο Κιότο της Ιαπωνίας.

Κορύφωση των γεννήσεων παγκοσμίως με τον πληθυσμό να αγγίζει τα 6 δισεκατομμύρια. Χρειάστηκαν μόλις 11 χρόνια για να προσθέσουμε ένα δισεκατομμύριο κατοίκους πάνω στην Γη.